Nie ma zgody w samorządach w sprawie zmian granic gmin. Zdecyduje Rada Ministrów

Podczas posiedzenia Zespołu ds. Ustroju Samorządu Obszarów Miejskich i Metropolitalnych Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego korporacje samorządowe nie doszły do porozumienia odnośnie wspólnej opinii do projektu rozporządzenia ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy. W projekcie tym nie uwzględniono wniosków o zmianę granic w tych gminach, w których obie strony nie doszły do porozumienia.

Związek Miast Polskich wnioskował, aby Rada Ministrów rozważyła uzupełnienie rozporządzenia o część pierwotnie nieuwzględnionych propozycji zmian w podziale terytorialnym, natomiast Związek Gmin Wiejskich RP oczekiwał pozostawienia projektu w niezmienionym kształcie. Ostateczną decyzję o tym, jak od 1 stycznia 2026 r. będą przebiegały granice gmin podejmie Rada Ministrów.

Po posiedzeniu zespołu, ZGW RP pozytywnie zaopiniował projekt rozporządzenia Według gmin wiejskich jest to dobry kompromis przed wprowadzeniem zmian legislacyjnych w tym zakresie. 

„Proponowane zmiany, które zostały ujęte w projekcie, są wynikiem porozumienia między zainteresowanymi samorządami lub nie wpływają na wzajemne relacje gmin — nie powodują sporów kompetencyjnych ani majątkowych. Zmiany te poprawiają sytuację prawną wnioskodawców i wspierają rozwój samorządności oraz lokalnej współpracy. W ocenie ZGWRP nie ma podstaw, by takie dobre rozwiązania blokować” – wskazał w stanowisku przewodniczący ZGW RP Stanisław Jastrzębski.

W opinii do projektu podkreślono, że wnioski dotyczące zmian granic, które nie zostały uwzględnione w rozporządzeniu, powinny być rozpatrywane dopiero po wprowadzeniu nowych przepisów. 

„Nowe regulacje powinny zapewnić przejrzystość, jednoznaczność oraz ograniczyć ryzyko konfliktów. Ważne jest też wprowadzenie jasnej procedury i reguł postępowania, które umożliwią prowadzenie rozmów i negocjacji między zainteresowanymi stronami” – podkreślono.

ZGWRP wskazał też, że istnieje potrzeba weryfikacji decyzji zmian granic gmin, które w przeszłości zostały podjęte bez merytorycznego uzasadnienia i wbrew woli mieszkańców.  „Wnioski te również powinny być ponownie rozważone i - jeśli to zasadne – uwzględnione” – podkreślono. Odmienna opinię w tym zakresie ma Związek Miast Polskich, który nadal walczy o uwzględnienie w rozporządzeniu zawnioskowanych przez miasta zmiany granic. 

„ZMP popiera wnioski miast, które potrzebują nowych terenów, by móc się rozwijać” – wskazano w komunikacie ZMP. 

Przypomniano również, że część miast, która chce poszerzenia swoich granic, a ich wnioski nie zostały uwzględnione w projekcie rozporządzenia, zaproponowała nowe, kompromisowe rozwiązania. Chodzi m.in. o zmniejszenie terytorium sąsiednich gmin, które miałoby się znaleźć w ich granicach. Niezależnie od procedowanego rozporządzenia w MSWiA ruszyły prace nad nowymi przepisami, które mają doprecyzować i uporządkować kwestie związane ze zmianą granic gmin.

mr/